一、手 辭典附錄:
常用肢體動作表 |
| 客家語字詞目 |
四縣腔音讀 |
海陸腔音讀 |
華語對應 |
| 打 |
da31 |
da24 |
打 |
| 爪 |
zau31 |
zau24 |
抓 |
| 掘 |
kud5 |
kud2 |
用手爪抓 |
| 責 |
jid2 |
zid5 |
以指戳 |
| 撳 |
kim55 |
kim33 |
按壓 |
| □ |
kang55 |
kang11 |
用指甲摳 |
| 挼 |
no11 |
no55 |
揉 |
| 捶 |
cui11 |
chui55 |
捶 |
| 舂 |
zung24 |
zhung53 |
用拳打 |
| 砧 |
zem24 |
zem53 |
握拳以指骨打 |
 |
sem55 |
sem11 |
貶義的捶打 |
| 攉 |
vog2 |
vog5 |
毆打 |
| 掃 |
so55 |
cio11 |
毆打 |
| 捋 |
lod5 |
lod2 |
以細竹打 |
| 抨 |
piang24 |
piang53 |
掌摑 |
| 盪 |
tong55 |
tong11 |
巴掌橫打 |
| 搧 |
san24 |
shan11 |
手掌輕打 |
| 撇 |
bied5 |
bied2 |
輕微掌擊屁股 |
| 擂 |
lui11 |
lui55 |
用力擦拭 |
| 桊 |
kien55 |
kien11 |
1.穿(針)、2.拳擊 |
| 隔 |
gag2 |
gag5 |
架開 |
| 頓 |
dun55 |
dun11 |
用手肘撞 |
| 攀 |
pan24 |
pan53 |
攀爬(圍牆、樹) |
 |
sung31 |
sung24 |
推 |
| 挷 |
bang24 |
bang53 |
拔 |
| 拉 |
lai24 |
lai53 |
拉 |
| 抽 |
cu24 |
chiu53 |
抽拉 |
| 牽 |
kien24 |
kien53 |
手拉手 |
| 拗 |
au31 |
au24 |
拗折 |
| 搵 |
vud2 |
vud5 |
折彎 |
| 扭 |
neu31 |
neu24 |
扭 |
| 撙 |
zun31 |
zun55 |
扭轉 |
| 撚 |
ngien31 |
ngien24 |
以虎口用力握 |
| 拌 |
pan24 |
pan53 |
摔 |
| 擲 |
deb5 |
deb2 |
丟 |
| 撐 |
cang55 |
cang11 |
撐 |
| 擎 |
kia11 |
kia55 |
舉高 |
| |
| 二、腳 |
| 客家語字詞目 |
四縣腔音讀 |
海陸腔音讀 |
華語對應 |
| 尥 |
liau24 |
liau31 |
用腳舉起 |
| 踢 |
ted2 |
ted5 |
踢 |
| 頓 |
dun55 |
dun11 |
用手肘或膝蓋撞 |
| 踏 |
tab5 |
tab2 |
踏 |
| □ |
dio11 |
dio55 |
用力踩 |
| 躪 |
nang55 |
nang11 |
踩 |
| 蹬 |
dem31 |
dem24 |
用腳掌踢 |
| 蹴 |
co55 |
cio11 |
踢(腳尖) |
| □ |
jio31 |
zio24 |
歪著走 |
| 行 |
hang11 |
hang55 |
走 |
| 走 |
zeu31 |
zeu24 |
跑 |
| 跳 |
tiau55 |
tiau11 |
跳 |
| 躍 |
qiog2 |
ciog5 |
跳躍 |
| 箭 |
jien55 |
zien11 |
用腳底撐 |
| 企 |
ki24 |
ki53 |
站 |
| 跍 |
gu24 |
gu55 |
蹲 |
| 交(腳) |
kau24
(giog2) |
kiau53
(giog5) |
蹺腳 |
| (打)竳 |
(da31)
den24 |
(da24)
den53 |
小孩踮腳尖學走路 |
| 飆 |
beu24 |
biau53 |
快跑 |
| 囥 |
kong55 |
kong11 |
躲藏 |
| 蹶 |
kied5 |
kied2 |
爬 |
| (疲)爬(極)蹶 |
(pi11)
pa11 (kid5) kied5 |
(pi55)
pa55 (kid2) kied2 |
動個不停 |
| |
| 三、頭部五官 |
| 客家語字詞目 |
四縣腔音讀 |
海陸腔音讀 |
華語對應 |
| 搖(頭) |
ieu24
(teu11) |
rhau55
(teu55) |
搖頭 |
| □(頭) |
fin55
(teu11) |
fin11
(teu55) |
搖頭 |
| 頷(頭) |
ngam31
(teu11) |
ngam24
(teu55) |
點頭 |
| 點(頭) |
diam55
(teu11) |
diam24
(teu55) |
點頭 |
| 啄(目睡) |
dug2
(mug2 soi55) |
dug5
(mug5 shoi33) |
打瞌睡 |
| 眡 |
se11 |
she55 |
瞄 |
| 影(著) |
iang31
(do31) |
rhiang24
(do24) |
瞄著 |
| 看(著) |
kon55
(do31) |
kon11
(do24) |
看到 |
| 目珠赤 |
mug2
jiu24 qiag2 |
mug5
ziu53 chag5 |
眼紅 |
(目) |
ngiab2
(mug2) |
ngiab5
(mug5) |
眨眼 |
| 打(眼拐) |
da31
(ngien31 guai31) |
da24
(ngan24 guai24) |
使眼色 |
| □ |
dang11 |
nang24 |
瞪 |
| 擂(目珠) |
lui11
(mug2 zu24) |
lui55
(mug5 zhu53) |
揉眼睛 |
| (額)皺(鼻)皺 |
(ngiag2)
jiu55 (pi55) jiu55 |
(ngiag5)
ziu11 (pi33) ziu11 |
愁眉苦臉 |
| 擘(嘴) |
bag2
(zoi55) |
bag5
(zhoi11) |
打哈欠 |
| 打(哈啾) |
da31
(had5 qiu31) |
da24
(had5 ciu53) |
打噴嚏 |
| 鼻 |
pi55 |
pi33 |
聞 |
| 擤(鼻) |
sen31
(pi55) |
sem24
(pi33) |
擤鼻涕 |
| 囓(牙)□(齒) |
ngad2
(nga11) sen31 (cii31) |
ngad5
(nga55) sen24 (chi24) |
咬牙切齒 |
| 挖(耳屎) |
vag2
(ngi31 sii31) |
vag5
(ngi24 shi24) |
挖耳朵 |
| 聽 |
tang24 |
tang11 |
聽 |
| (耳公/耳空)裝著 |
(ngi11
gung24) jiong24 do11 |
(ngi24
kung53) ziong53 do24 |
無意中聽見 |
| □ |
jib2 |
zib5 |
吸 |
| 唚 |
jim24 |
zim53 |
吻 |
 |
sem55 |
sem11 |
大口的吃,打。 |
| 囫 |
fud5 |
fud2 |
大口的吃,打。 |
| 豺 |
sai24 |
sai53 |
大口的吃 |
| □ |
ced2 |
ze24 |
大口的吃 |
| 食 |
siid5 |
shid2 |
1.吃、2.喝 |
| 吮 |
qion24 |
cion53 |
吸吮 |
| 啜 |
cod2 |
cod5 |
吸 |
| 舐 |
se24 |
she53 |
舔 |
| 咬 |
ngau24 |
ngau53 |
咬 |
| 喫 |
kie55 |
ke24 |
啃 |
| 齧 |
ngad2 |
ngad5 |
啃 |
| 啉 |
lim24 |
lim53 |
喝 |
| 吞 |
tun24 |
tun53 |
吞 |
| 嘔 |
eu31 |
eu24 |
嘔吐 |
| 講(話) |
gong31
(fa55) |
gong24
(fa11 / voi53) |
講話 |
| 嘶 |
se24 |
se53 |
喊叫 |
| 噦 |
ve55 |
ve11 |
喊叫 |
| 呦 |
iu55 |
rhiu11 |
尖叫 |
| □ |
doi55 |
doi11 |
大聲罵 |
| 咄 |
dod2
/ doi11 |
dod5
/ doi55 |
唆使 |
| 喊 |
ham55
/ hem24 |
ham11
/ hem53 |
吩咐 |
| 罵 |
ma55 |
ma11 |
罵 |
| 咒(孤)罵(絕) |
zu55
(go24) ma55 (qied5) |
zhiu11
(go53) ma11 (cied2) |
咒罵不休 |
| 刻 |
kad2 |
kad5 |
責罵 |
| 屌 |
diau31 |
diau24 |
責罵 |
| 鏟 |
can11 |
can24 |
責備 |
| 噭 |
gieu55 |
gieu11 |
哭 |
| 笑 |
seu55 |
siau11 |
笑 |
| 話 |
va55 |
va11 |
勸 |
| 僑(人) |
kieu11
(ngin55) |
kiau11
(ngin11) |
以哭耍賴 |
| 僑(人) |
diong24
(ngin55) |
di11
(ngin11) |
小孩纏人 |
| 摝(人) |
lug2
(ngin11) |
lug5
(ngin55) |
小孩煩人 |
| 對(人死) |
dui55
(ngin11 xi31) |
dui11
(ngin55 si24) |
咄咄逼人 |
| 應 |
en55 |
en11 |
頂嘴 |
| 堵 |
du11 |
du55 |
頂嘴 |
| 投 |
teu11 |
teu55 |
告狀 |
| 學 |
hog5 |
hog2 |
告狀(一五一十的報告) |
| 學(嘴)學(鼻) |
hog5
(zoi55) hog5 (pi55) |
hog2
(zhoi11) hog2 (pi33) |
小孩模仿大人說話 |
| 允(應) |
iun31
(en55) |
rhun24
(en11) |
事先答應 |
| 盪(嘴) |
tong24
(zoi55) |
tong53
(zhoi11) |
漱口 |
| 洗(嘴) |
se31
(zoi55) |
se24
(zhoi11) |
刷牙 |
| 搓/洗(牙齒) |
co55
(nga11 cii31) |
se24
(nga55 chi24) |
刷牙 |
| |
| 四、用工具 |
| 客語用字/詞目 |
四縣腔音讀 |
海陸腔音讀 |
國語對應 |
| 刷 |
sod2 |
sod5 |
刷 |
| 篩 |
qi24 |
ci31 |
篩選 |
| 攎 |
lu55 |
lu11 |
搓 |
| 撥(扇仔) |
pad2
(san55 e31) |
pad5
(shan11 er55) |
搧(扇子) |
| 蹶(番火) |
kied5
(fan24 fo11) |
kied2
(fan53 fo55) |
劃(火柴) |
| 開(電火) |
koi24
(tien55 fo31) |
koi53
(tien33 fo24) |
開(電燈) |
| 關(電火) |
guan24
(tien55 fo31) |
guan53
(tien33 fo24) |
關(電燈) |
| 歕(火) |
pun11
(fo31) |
pun55
(fo24) |
火吹熄 |
| 撙(電視) |
zun31
(tien55sii55) |
zun24
(tien33 shi33) |
扭轉電視開關 |
| 攣 |
lion11 |
lien55 |
用針線縫 |
| 釘 |
din55 |
din11 |
用縫紉機縫 |
| 安 |
on24 |
on53 |
裝(鈕扣、拉鍊) |
| 刺 |
qiug2 |
ciug5 |
1.織2.繡 |
| 補 |
bu31 |
bu24 |
縫補 |
| 著(衫褲) |
zog2
(sam24 fu55) |
zhog5
(sam53 fu11) |
穿(衣褲) |
| 脫(衫褲) |
tod2
(sam24 fu55) |
tod5
(sam24 fu11) |
脫(衣褲) |
| 綻 |
can55 |
can11 |
大力的脫 |
| 加 |
ga24 |
ga53 |
披(在肩上) |
| |
dung24 |
dung53 |
披(連頭一起) |
| 戴(帽仔) |
dai55
(mo55 e31) |
dai11
(mo33 er55) |
戴(帽子) |
| 攝 |
ngiab2 |
ngiab5 |
捲(褲管、衣袖) |
| 晾 |
lang11 |
lang55 |
晾衣服、棉被 |
| 割 |
god2 |
god5 |
割 |
| 剁 |
dog5 |
dog2 |
剁 |
| 斬 |
zam31 |
zam24 |
攔腰砍 |
| 鋸 |
gi55 |
gi11 |
鋸 |
| 剖 |
po55 |
po11 |
剖分 |
| 削 |
xiog2 |
siog5 |
削 |
| 利 |
li55 |
li24 |
用刀開 |
 |
cii11 |
chi55 |
殺 |
| 切 |
qied2 |
cied5 |
切 |
| □ |
lui55 |
loi24 |
以刀背去旁枝末節 |
 |
qiam24 |
ciam31 |
刀刺 |
| 刺 |
qiag2 |
ciag5 |
針繡 |
| 拌 |
pan24 |
pan53 |
摔、鞭打 |
| □ |
xiu31 |
siu11 |
用細長物打 |
| □ |
qian31 |
cian24 |
手掌拍打臉頰 |
| 揰 |
dung31 |
dung24 |
捅 |
| 沒 |
mud5 |
mud2 |
沉入水中 |
 |
mag5 |
mag2 |
敲打 |
| 毆 |
eu31 |
eu24 |
用木棍敲打 |
| 敲 |
kau55 |
kau11 |
敲 |
| 撩(沙仔) |
liau24
(sa24 e31) |
liau53
(sa53 er55) |
鏟沙子 |
| |
| 五、處理食物 |
| 客家語字詞目 |
四縣腔音讀 |
海陸腔音讀 |
華語對應 |
(柑仔) |
cii11
(gam24 e31) |
chi55
(gam53 er55) |
剝(橘子) |
(柚仔) |
cii11
(iu55 e31) |
chi55
(rhiu33 er55) |
剝(柚子) |
(黃梨) |
cii11
(vong11 li11) |
chi55
(vong55 li55) |
削(鳳梨) |
(豬仔) |
cii11
(zu24 e31) |
chi55
(zhu53 er55) |
殺(豬) |
(雞鴨) |
cii11
(gie24 ab2) |
chi55
(gai53 ab5) |
殺(雞鴨) |
| 刨(梨仔) |
pau11
(li11 e31) |
pau55
(li55 er55) |
削水梨 |
| 燜(糯米飯) |
mun24
(no55 mi31 fan55) |
mun53
(no33 mi24 fan33) |
煮油飯 |
| 亼(粄) |
qib5
(ban31) |
cib2
(ban24) |
搓(米粄) |
| 打(粄圓) |
|
da24
(ban24 rhan55) |
做湯圓 |
| 舂(粢粑) |
zung24
(qi11 ba24) |
zung53
(ci55 ba53) |
製作粢粑 |
| 炊(粄) |
coi24
(ban31) |
choi53
(ban24) |
蒸米糕 |
| 擇(菜) |
tog5
(coi55) |
tog2
(coi11) |
揀菜 |
| 跺(鹹菜) |
dio55
(ham11 coi55) |
dio11
(ham55 coi11) |
踩鹹菜(醃製過程之一) |
| 煠(蕃薯) |
sab5
(fan24 su55) |
sab2
(fan53 su11) |
煮地瓜 |
| 炆(頭牲) |
vun55
(teu55 sang24) |
vun11
(teu11 sang53) |
將殺好的牲畜泡熱水,以利拔毛 |
| 摝 |
lug2 |
lug5 |
攪拌 |
| 絭(香) |
kien55
(hiong24) |
kien11
(hiong53) |
爆香 |
| 沖(茶) |
cung24
(ca11) |
cung53
(ca55) |
泡茶 |
| 礱(穀) |
lung11
(gug2) |
lung55
(gug5) |
碾米 |
| 傍(飯) |
bong31
(fan55) |
bong24
(fan33) |
配飯 |
| 扒(飯) |
pa11
(fan55) |
pa55
(fan33) |
扒飯 |
| 挾(菜) |
giab2
(coi55) |
giab5
(coi11) |
夾菜 |
| 拈(菜) |
ngiam24
(coi55) |
ngiam53
(coi11) |
用手指撿菜吃 |
| 泡(湯) |
pau55
(tong24) |
pau11
(tong53) |
泡湯 |
| 兜(菜) |
deu24
(coi55) |
deu53
(coi11) |
端菜 |
| 撿秋 |
giam31
qiu24 |
giam24
ciu53 |
收拾 |
| 剁(豬肉) |
dog2
(zu24 ngiug2) |
dog5
(zhu53 ngiug5) |
剁豬肉 |
| 滷(鹹菜) |
lu24
(ham11 coi55) |
lu53
(ham55 coi11) |
用鹽醃製鹹菜 |
| 搵(豆油) |
vun55
(teu55 iu11) |
vun11
(teu33 rhiu55) |
沾醬油 |
| 牽(漿) |
kien24
(jiong24) |
kien53
(ziong53) |
勾芡 |
| 浮(雞髀) |
po11
(gie24 bi31) |
po55
(gai24 bi24) |
炸雞腿 |
| 泌(燥) |
bi55
(zau24) |
bi11
(zau53) |
把水分瀝乾 |
| 摟(腸肚) |
leu11
(cong11 du31) |
leu55
(chong55 du24) |
清雞鴨的內臟 |
| □(糖) |
jien55
(tong11) |
zien24
(tong11) |
用糖漬 |
| 暖(水) |
non24
(sui31) |
non53
(shui24) |
煮燒水 |
| 盤(水) |
pan11
(sui31) |
pan55
(shui24) |
把水舀起來 |
| 涆(水) |
hon24
(sui31) |
hon53
(shui24) |
放水 |
| 煮(飯) |
zu31
(fan55) |
zhu24
(fan33) |
煮飯 |
| 烳(滾水) |
pu11
(gun31 sui31) |
pu55
(gun24 shui24) |
煮開水 |
| 烳(湯) |
pu11
(tong24) |
pu55
(tong53) |
煮湯 |
| 烳(藥仔) |
pu11
(iog5 e31) |
pu55
(rhog2 er55) |
煎藥 |
| 煲(爌肉) |
bo24
(kong55 ngiug2) |
pu55
(kong11 ngiug5) |
滷紅燒肉 |
| |
| 六、買賣 |
| 客家語字詞目 |
四縣腔音讀 |
海陸腔音讀 |
華語對應 |
| 糶(米/穀) |
tiau55
(mi31/gug2) |
tiau11
(mi24/gug5) |
賣米(穀) |
| 糴(米/穀) |
tag5
(mi24/gug2) |
tag2
(mi24/gug5) |
買米(穀) |
| 割(豬肉) |
god2
(zu24 ngiug2) |
god5
(zhu53 ngiug5) |
買豬肉 |
| 合(藥仔) |
gab2
(iog5 e31) |
gab5
(rhog2 er55) |
配藥 |
| 抩(藥仔) |
niam11
(iog5 e31 ) |
niam55
(rhog5 er55) |
抓藥 |
| 擐(酒) |
kuan11
(jiu31) |
kuan33
(ziu24) |
買酒 |
| 割(貨) |
god2
(fo55) |
god5
(fo11) |
批發貨物 |
| 打(貨) |
da31
(fo55) |
da24
(fo11) |
批發貨物 |
| 起(價) |
hi31
(ga55) |
hi24
(ga11) |
漲價 |
| 落(價) |
log5
(ga55) |
log2
(ga11) |
降價 |
| 打(單) |
da31
(dan24) |
da24
(dan53) |
買票 |
| 打(金器) |
da31
(gim24 hi55) |
da24
(gim53 hi24) |
買金飾 |
| 打(被骨) |
da31
(pi24 gud2) |
da24
(pi53 gud5) |
做棉被 |
| |
| 七、有關牲畜 |
| 客家語字詞目 |
四縣腔音讀 |
海陸腔音讀 |
華語對應 |
| 掌(牛) |
zong31
(ngiu11) |
zhong24
(ngiu55) |
看牛 |
| 牽(牛) |
kien24
(ngiu11 ) |
kien53
(ngiu55 ) |
牽牛 |
| 餵(豬)/供(豬) |
vi55
(zu24) |
giung53
(zhu53) |
餵豬 |
| 畜(豬) |
hiug2
(zu24) |
hiug5
(zhu53) |
養豬 |
| 賴孵 |
lai55
pu55 |
lai33
pu33 |
母雞賴著雞窩不走 |
| (雞)啼 |
(gie24)
tai11 |
(gai53)
tai55 |
雞啼 |
| 貓徙(竇) |
meu55
sai31 (deu55) |
ngiau11
sai24 (deu11) |
搬移住處 |
| 走醒 |
zeu31
xiang31 |
zeu24
siang24 |
家畜發情 |
| 打落 |
da31
lud2 |
da24
lud5 |
牲畜掙脫繩子 |
| 牽 |
kien24 |
kien53 |
家畜交配 |
| 相背 |
xiong24
ba11 |
siong53
ba55 |
家畜交配 |
| 閹 |
iam24 |
rham53 |
閹割、結紮 |
| 打踏 |
da31
tab5 |
da24
tab2 |
雞鴨交配 |
| 吮 |
qion24 |
cion53 |
雞鴨伸嘴啄食 |
| 嘴 |
zui31 |
zui24 |
雞伸嘴啄食 |
| (狗)打(哦歌嘴)/(狗)歕笐 |
(gieu31)
da31 (o11 go24 zoi55) |
(gieu24)
pun55 gong55 |
狗拉長聲音嚎叫 |
| (狗)吠 |
(gieu31)
poi55 |
(gieu24)
poi33 |
狗吠 |
| (狂)吠 |
(kong11)
poi55 |
(kong55)
poi33 |
狗無意義的吠 |
| |
| 八、心理活動 |
| 客家語字詞目 |
四縣腔音讀 |
海陸腔音讀 |
華語對應 |
| 想 |
xiong31 |
siong24 |
想 |
| 肯 |
hen31 |
hen24 |
願意 |
| 愛 |
oi55 |
oi11 |
要 |
| 魂(著) |
fun11
(do31) |
fun55
(do24) |
迷上 |
| 願 |
ngien55 |
ngien33 |
上癮 |
| 惱 |
nau24 |
nau53 |
厭惡 |
| 惜 |
xiag2 |
siag5 |
疼愛 |
| 痛 |
tung55 |
tung11 |
捨不得 |
| 發閼 |
bod2
ad2 |
bod5
ad5 |
生氣 |
| 發譴 |
fad2
kien31 |
fad5
kien24 |
發脾氣 |
| 發癖 |
|
fad5
piag5 |
發脾氣 |
阿 |
o24
no31 |
o53
no24 |
誇獎 |
| 打落 |
da31
log5 |
da24
log2 |
諷刺 |
| 冷洗 |
long24
se31 |
long53
se24 |
諷刺 |
| 知聽 |
di24
tang24 |
di53
tang11 |
聽得懂弦外之音 |
| 燒話仔 |
|
sau53
voi53 er11 |
用言語挑撥離間 |
| 對(佢死) |
dui55
(gi11 xi31) |
dui11
(gi55 si24) |
要求太多 |
| 對(人毋起) |
dui55
(ngin11 m11 hi31) |
dui11
(ngin55 m55 hi24) |
對不起他 |
| 對(佢噭) |
dui55
(gi11 gieu55) |
dui11
(gi55 giau11) |
拿他沒辦法 |
| 對(人生熟) |
dui55
(ngin11 sang24 sug5) |
dui11
(ngin55 sang53 sug2) |
太過苛求 |
| 對(人死) |
dui55
(ngin11 xi31) |
dui11
(ngin55 si24) |
太過苛求 |
沒有留言:
張貼留言